Achtergronden

ACHTERGRONDEN

Afgestudeerd in 1984 aan de academie voor beeldende vorming in Amersfoort, vond ik een atelier in Veenendaal in een leegstaande sigarenfabriek. Inmiddels was deze al bezet door diverse kunstenaars die zich verenigd hadden in de stichting 'Verlaat Ateliers'. In deze ateliers heb ik gewerkt van 1984 tot 1987. Dat was vaak onder ´romantische´ omstandigheden, geen verwarming in de winter, een kunstenaar moet lijden. Een abstract expressionistische stijl kwam goed van pas.
Van hard schilderen word je warm.

De onderwerpen van mijn schilderijen waren in die tijd gebaseerd op de mythe van Prometeus.
Prometeus was een halfgod uit de Griekse Mythen die vooral bekendheid verwierf omdat hij het vuur van de goden stal. Dit wordt tegenwoordig gezien als de metafoor van de ontdekking van de wetenschap. Enigzins vergelijkbaar met het plukken van de bijbels appel door Adam.
Ook vergelijkbaar was dat zowel Adam en Prometeus straf kregen. Zoals bekend werd Adam door God uit het paradijs verbannen. De Griekse Goden, bij monde van Zeus, waren wat duidelijker in hun afkeuring; Prometeus werd aan een berg geketend, waar iedere ochtend een adelaar zijn lever kwam opeten. Deze groeide de rest van de dag weer aan, waarop de gebeurtenis zich de volgende dag kon herhalen, en de volgende dag en de volgende dag...
Schilderkunstig gezien vond ik dat een fraai en beweeglijk tafereel, waar ik mijn abstract-expressionistische schilderswijze goed in kwijt kon. In mijn schilderijen is gedurende langere tijd dit thema zichtbaar. Een donkere hoekige en aanvallende vorm bovenin het beeld en een vleeskleurige vorm onder in het beeld. Aanvankelijk vrij herkenbaar als vogel en mens, later meer geabstraheerd. Dit alles tegen een vrij platte achtergrond.

In maart 1987 expositie in Galerie Celine in Veenendaal.
In augustus 1987 expositie in galerie Biervliet in Amsterdam.
In april 1988 expositie in kunstcentrum de Krabbedans in Eindhoven.
In september 2004 expositie in fort "Werk aan de Korte Uitweg" in Tull en 't Waal.

Hoe het elders verder ging.

Vanaf 1988 kon ik een werkruimte dichter bij huis vinden in de Sophia-Ateliers in Utrecht. Het atelier deelde ik met mijn vrouw Maria Voorhout. Hier heb ik in wat comfortabeler omstandigheden (met centrale verwarming) kunnen werken.
De schilderijen veranderen langzaam van thema. Soms gaat het over bootjes die een moeilijke tocht lijken te maken, dan weer over koningen en vissen, tot aan octopussen toe. Vrolijk schilderen.

Ook in deze schilderijen bleef de ruimtelijke weergave hetzelfde, een vorm boven, een vorm beneden, tegen een achtergond in een beperkte ruimte. Vanaf 1989 ontstonden de eerste reliefs.
Een belangrijk schilderij in het ontstaan van de reliëfs was 'uitzicht over het kanaal', een redelijk natuurgetrouw bedoelde weergave van het uitzicht vanuit mijn atelier. De Sophia-Ateliers waren gehuisvest in een gebouw van de voormalige DEMKA aan het Amsterdan-Rijn kanaal. Tussen het gebouw en het kanaal was een braakliggend terrein dat bij regen nogal wat plassen opleverde. Langs het kanaal stond een bomenrij. In het schilderij is dit alles afgebeeld.
De merkwaardige vorm links is de schoorsteen en diens schaduw. (Dit om misverstanden te voorkomen).

Beeldend gezien beviel mij het regelmatige ritme van de bomenrij, het concurreren van de diepte werking waarin de achtergrond van het kanaal zó is geschilderd dat het vóór de bomen lijkt te liggen en de onregelmatige weerspiegeling van de bomenrij in de plassen. Voorts vond ik het verschil tussen de koelblauwe voorgrond en de warme achtergrond goed gelukt. Maar het belangrijkste vond ik dat het eens een geheel ánder schilderij was dan de voorgaande.

Een ander schilderij dat invloed had op de latere reliëfs, was een werk van Maria, waarin zij een kuiken en een gewelf afbeeldde. De platheid van de pilaren van het gewelf tegenover de overduidelijke ruimtelijkheid van het gewelf zelf intrigeerde mij. Ook de wijze waarop de poten van het kuiken samengaan met de pilaren van het gewelf vond ik op een aangename manier verwarrend.

In een van de eerste (goede) reliëfs is de overeenkomst tussen het reliëf en de beeldelementen van de twee schilderijen goed zichtbaar. Het regelmatige ritme van verticale vormen en de verwarrende onduidelijkheid over wat vóórgrond en wat achtergrond is.

In latere reliëfs is de ambivalentie tussen vóór- en achtergrond verder uitgewerkt.

Rond 1991 kon ik samen met Maria verhuizen naar de leegstaande garage van haar vader bij het ouderlijk huis in Harmelen waar vroeger haar vader's loonwerkersbedrijf gevestigd was. Hier richten we ons gezamelijk atelier in.

Hoe het even stopt.

Inmiddels getrouwd en vader geworden van vier kinderen, gaat het kostwinnersschap steeds meer concurreren met het kunstenaarsschap. Bijbanen worden echte banen, het zelfverklaard beroep van professioneel beeldend kunstenaar komt door tijdgebrek steeds vaker onder druk te staan.
Daarbij gaat er inmiddels steeds meer tijd zitten in het leggen van contacten met galeries, het brengen (en weer ophalen) van werk naar aankooprondes en kunstuitlenen. Niet het leukste dat je kunt bedenken.
Het besluit om van het schilderen minder werk en meer plezier te maken was ook een opluchting.

In 1995 begin ik als creatief therapeut beeldend in de jeugdgevangenis de Hartelborgt in Spijkenisse. Tezamen met mijn werk als docent handvaardigheid in de Henri v.d. Hoevenkliniek ben ik daarmee 40 uur aan het werk.
Van beeldend kunstenaar zijn komt al snel niets meer. Het werk zelf vraagt veel creativiteit en eist nog meer aandacht.

Hoe het weer begint.

De kinderen worden groter, de druk wordt minder en in 2004 door een aantal min of meer toevallige gebeurtenissen herinner ik mij dat ik ooit nog eens kunstenaar geweest moest zijn.

Goh, da's waar ook...

Ik bedenk een manier van werken waarin ik ook korte momenten kan werken. Voorheen liet ik het werk vooral tijdens het werken ontstaan, een werkwijze die bij het maken van abstract-expressionistisch werk bijna verplicht is, omdat het mij daar gaat om de directheid, het handschrift.
Het maken van de reliëfs kan anders. De ideeën kan ik tussendoor op papier bedenken. De uitvoering van de ideeën deel ik op in afzonderlijke handelingen en kan plaatsvinden zonder een uitgebreid atelier te hebben.
In korte momenten van werken kan ik vanaf begin 2004 weer een aantal reliëfs maken.

Ik werk door aan de reliëfs en maak een remake van ''Vrolijke Fabriek', die ik dan maar 'Vrolijke Fabriek 2' noem.

In de volgende werken oriënteer ik mij vooral op de meer architectonische vormen van Italiaanse villa's en tempels. Ik speel daarin met het suggereren van ruimte, licht platheid en schaduw.